Ewolucje teorii
Biologizm w modernistycznym literaturoznawstwie rosyjskim
Description:... Książka jest poświęcona archeologii nowoczesnej teorii literatury w kontekście historii intelektualnej wschodnioeuropejskiego modernizmu. Z zawrotnej mnogości konceptów, doktryn, idei i eksperymentów wyłaniają się kontury systemowej całości, w której myślenie naukowe współistnieje z mitologicznym, wiedza łączy się z wiarą, przyroda z duchem, życie z twórczością, ideologiczna jednojęzyczność konkuruje z różnojęzycznością. Lokalne zagęszczenia detali tworzą „analityczną" (w Fiłonowowskim rozumieniu tego terminu) panoramę rosyjskiego biologizmu literaturoznawczego. W utopistycznej aurze rosyjskiego modernizmu pierwszego trzydziestolecia XX wieku korelacja biologii i nauki o literaturze daje hybrydy tej miary, co paleogenologia i paleosemantyka, wersologiczny morganizm i dramatologia inspirowana Mendlowską teorią dziedziczenia cech, nomogeneza folkloru i filembriogeneza tropów, morfologia gatunków i literacki mutacjonizm. Ciasny splot języków teorii literatury i nowoczesnej biologii teoretycznej uniemożliwia odseparowanie Naturwissenschaften i Kulturwissenschaften, w sposób, który głoszą badeńscy neokantyści. Rekonstrukcja koncepcji ukształtowanych pod naporem antydarwinizmu i witalistycznych nurtów europejskiej filozofii pozwala istotnie zmodyfikować dotychczasowy obraz genealogii, właściwości oraz pozycji środkowo- i wschodnioeuropejskiego strukturalizmu w historii literaturoznawstwa, a także zrewidować metodologiczno-epistemologiczne podstawy tej ekspansywnej formacji teoretycznej.
Show description