De Nederlandse collectieve uitgaven in historisch perspectief
Description:... In dit paper wordt de ontwikkeling van de Nederlandse collectieve uitgavenquote vanaf 1850 beschreven en geanalyseerd. Waarom is deze gestegen van 14% BBP in 1850 naar 61% BBP in 1983 en daarna weer gedaald tot 49% BBP in 2003? Allereerst is vanaf 1921 de ontwikkeling van de uitgaven per functie, zoals sociale zekerheid, onderwijs, zorg, openbaar bestuur en rente, in kaart gebracht. Vervolgens is voor de periode vanaf 1950 het belang van een breed scala van achterliggende factoren onderzocht. Geconcludeerd wordt dat de omslag vanaf 1983 in beperkte mate bepaald is door beleidsmaatregelen. Loonmatiging, versobering van uitkeringen, vermindering van subsidies en beperking van overheidstekorten hebben een belangrijke bijdrage geleverd. Dit wordt echter overschaduwd door de rol van vier andere factoren: de sterk toegenomen arbeidsparticipatie van vrouwen, vergrijzing, een dalende rentevoet en een vermindering van de militaire dreiging. Tot slot hebben ook verschuivingen van publieke naar private taken, zoals vermindering van staatsdeelnemingen en afschaffing van de collectief gefinancierde doorbetaling bij ziekte, voor een daling van de collectieve uitgavenquote gezorgd. This paper discusses the development of Dutch public expenditure since 1850. Why did public expenditure increase from 14% GDP in 1850 to 61% GDP in 1983? Public expenditure has fallen to 49% GDP in 2003. Why did this reversal occur? These developments are described by a breakdown into nine different expenditure functions, e.g. social security, education, health care, public administration and interest. For the period 1950-2003, also the importance of a wide range of determinants are investigated. It is argued that the reversal since 1983 was not only the consequence of government policy, like general moderation of wages, cuts in social benefits and subsidies, and strict budgetary policy. The impact of the strongly increased labour market participation of women, demographic changes, a decreasing rate of interest and a reduction of the military threat was even more important for this reversal. Furthermore, some shifts from public to private tasks, like the sale of equity stock and the abolition of collectively financed paid sick leave, have also lowered public expenditure.
Show description