Elinizdeki veya ekranınızdaki bu kitap Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenme Programı
çerçevesinde İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde
bulunan Jean Monnet Avrupa Kültürlerarası Siyaseti Kürsüsü tarafından hazırlanmış
olup, Avrupa Birliği ve Türkiye’deki yurttaşlık, göç, azınlıklar, birarada
yaşama, farklılık hakkı, etno-kültürel ve dinsel farklılıkların siyasal yönetimi,
çokkültürlülük, cumhuriyetçilik ve kültürlerarasılık (interculturalism)
tartışmalarına biraz olsun ışık tutmak amacıyla derlenmiştir. 1999 yılının Aralık
ayında gerçekleştirilen ve Türkiye’ye aday ülke olabilme hakkını tanıyan
Helsinki Zirvesi ve özellikle de Avrupa Birliği ile müzakerelerin başlatıldığı 3
Ekim 2005 tarihinden itibaren Avrupa ile bütünleşme süreci, Türkiye kamuoyu
açısından eskiye oranla çok daha farklı bir düzleme oturmuştur. İki asrı
bulan Avrupalılaşma sürecininde belki de Birliğe ilk kez böylesine net bir üyelik
perspektifi sunulan Türkiye için AB, artık gerçekliği ve yakınlığı tartışılmayacak
bir vak’a halini almıştır. Türkiye ve AB arasında 1999’dan buyana yoğunlaşan
karşılaşmalar, “Ben” ve “Öteki” veya Avrupa ile Türkiye arasındaki
ilişkiyi başka bir zemine taşımıştır. Karşılıklı ilişkilerin diyalektik ve dialojik
bir düzlemde gerçekleştirildiği düşünülürse, farklı tarihsel, kültürel, siyasal ve
toplumsal bagajlara sahip tarafların yanyana gelmelerinin karşılıklı güven ve
anlayış ortamını tahsis etmeye katkı yapması beklenmekle birlikte, bu karşılaşmaların
zaman zaman gerilime yol açmaları da beklenebilir. Öte yandan,
Avrupa Birliği entegrasyon süreci Türkiye’nin kendi içinde de etno-kültürel,
dinsel, dilsel ve toplumsal cinsiyet farklılıklarını daha demokratik ve eşitlikçi
bir şekilde ele alınması gerektiği yönünde mesajlar vermiştir. Elinizdeki bu kitap,
özellikle son yıllarda Avrupa Birliği ülkelerinde sıklıkla tartışılan çokkültürlülük
ve cumhuriyetçilik tarzı yaklaşımların yanısıra farklı ve biricik olan bireylerin ve toplumsal grupların birbirlerini daha iyi anlayabilecekleri bir zeminin
yaratılmasına olanak sağlayacağını düşündüğüm kültürlerarasılık (interculturalism)
yaklaşımına biraz ışık tutmayı amaçlamaktadır.