Söylem/Discours • Kurallar/Regulae • Meditasyonlar/Meditationes
Description:... • Usun Doğru Yönetimi ve Bilimlerde Gerçeklik Arayışı İçin Yöntem Üzerine Söylem/Discours de la méthode pour bien conduire sa raison et chercher la vérite dans les sciences (1637)
• Anlığın Yönetimi İçin Kurallar/Regulae ad directionem ingenii (yazım 1626-8; yayım 1701)
• İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar/Meditationes de prima philosophia (1641)
Modern Felsefenin öncüsü olarak tanıdığımız Descartes (1596-1650) yaşamının büyük ve en verimli bölümünü Protestan Hollanda’da geçirdi. Adı ile bilinen Kartezyen Koordinatlar dizgesini bulan Descartes, modern bilimin hiçbir dalının onsuz yapamayacağı Kalkülüsün geliştirilmesinde temel olan Analitik Geometrinin de bulucusudur. Descartes ayrıca Fizik, Tıp ve Ruhbilim üzerine çalışmaları ile de modern görgül bilimlerin öncüleri arasında yer alır.
Descartes Felsefenin ve Bilimin özsel ussal birliğini kabul etti, ve bilime paha biçilmez katkılarda bulunan her bilimci gibi Doğanın, Tinin, bütün bir Varoluşun ussallığının güçlü bir kavayışını taşıyordu. Hiç kuşkusuz bir yandan bilgide yöntemin zorunluğunu görmesine karşın, yöntemin kendisinin kavramı konusunda yetersiz kaldı. Öte yandan doğru olarak Felsefenin ve Bilimlerin birliğini kavramasına karşın, bu birliği Felsefenin ve Görgül Bilimlerin birliği olarak anladı ve uyguladı.
Geleneksel felsefecilik bugün de Felsefenin kavramından yoksundur ve sanki Felsefe salt bir tür yazın sanatı imiş gibi yöntemsiz, içeriksiz, bilgisiz denemeciliğini sürdürür. Sanki Descartes Yöntem diye birşeyden söz etmemiş gibi, sanki Spinoza bu zorunluğu görerek Geometrinin yetersiz de olsa belitsel yöntemini genel olarak bilim için uygulamayı denememiş gibi, sanki Kant bilimin dizgesiz olamayacağını ve Fichte bilgi için tanıtlamanın saltık olarak zorunlu olduğunu vurgulamamış gibi, ve sanki son olarak Hegel tanıtlama, yöntem ve dizge kavramlarının özsel birliğini kavramamış, açımlamamış ve uygulamamış gibi, geleneksel felsefecilik bütün bir yeryüzü üzerinde ve bütün bir modern dönem boyunca Felsefeyi bir tür derme çatma denemecilik olarak, bir tür kişisel, öznel, keyfi görüşler üretimi olarak uygulamayı sürdürmektedir.
— Aziz Yardımlı
Show description