Mâverâünnehir'de İktisadi ve Sosyal Hayat (IX. ve XI. Yüzyıllar)
Description:... Coğrafya insanların kaderidir. Yaşadıkarı yerin coğrafyasına göre insanlar ve milletler şekillenirler. Yaşam tarzları, giyim kuşamları, iktisadi yapıları ve sosyal hayatları coğrafyaya göre şekil alır. Dünyanın bazı yerleri coğrafyasından dolayı şanslıdır, bazı yerleri de şansızdır.
Mâverâünnehir bölgesinde yaşamış ve yaşanyan insanlar ve milletler de buranın coğrafyasından gereken nasiplerini tarih boyunca almışlardır. Topraklarının verimli olması, ticaret yolları üzerinde bulunması ve birçok yerleşim merkezinin yer altı zenginliklerine sahip olması nedeniyle Mâverâünnehir tarihin her döneminde insanları cezbetmiştir. Tabii bu durumun kaçınılmaz bir sonucu olarak da savaş ve istilalara maruz kalmıştır. Elbette bu durum bölge insanları için iyi bir durum değildir.
Coğrafyacıların hepsinin hem fikir olduğu husus hiç şüphesiz yine coğrafyacıların deyimiyle Mâverâünnehir bölgesi; “dünyanın münezzeh yerlerinden” birisidir. Bu yüzden çalışmamızda özellikle dönemin coğrafyacılarının kaynaklarına yer verdik ve bunların eserlerinden istifade etmeye çalıştık.
Son zamanlarda yapılan çalışmalarda siyasi tarih kadar olmasa da yine de azınsanmayacak kadar toplumların ve bölgelerin ikitisadi, kültürel ve sosyal hayatları üzerine yapılan çalışmaların artması bizleri sevindiren bir durumdur. Biz de bu çalışmamızda Mâverâünnehir’de IX-XI. yüzyıllar arasında iktisadi ve sosyal hayatı ana hatlarıyla ele almaya gayret gösterdik. Mâverâünnehir’de IX-XI. yüzyılardaki ikitisadi, kültürel ve sosyal hayatı incelememizin nedeni ise bu dönemde Sâmâniler’in bölgede varlık göstermiş olmasıdır. Sâmânîler’in hüküm sürdüğü topraklar Mâverâünnehir ve Horasan olmak üzere iki bölgeden oluşmaktaydı. Sâmâniler sayesinde Buhârâ, Semerkant ve Nîşâbur dönemin en önemli ekonomik ve kültür merkezleri haline gelmişlerdir.
Show description